Gooi ze eruit, die energievreters die je stress bezorgen

30-08-2018 – Evenals voorgaande jaren zal trainer/consulent Anke van Luyt het Afdelings- en Medisch secretaressecongres op 22 november a.s. op haar eigen, onnavolgbare wijze openen en afsluiten. Het dagvoorzitterschap koppelt ze weer aan het geven van een nieuwe workshop. Ze wil dit keer een van haar belangrijkste levenslessen met de deelnemers delen en dat is dat je stress alleen reduceert door uitsluitend aandacht te schenken aan zaken waar je invloed op hebt en verantwoordelijk voor bent. Ze werd op het spoor gezet door de beroemde, Amerikaanse auteur Stephen Covey en zijn ‘Cirkel van invloed en betrokkenheid’. “Voor mij was dat een absolute eyeopener en een lifesaver”, zegt Anke van Luyt. Daar willen we meer van weten!

Door Ellen Smink

‘Eerste Hulp Bij Stress – Weg met die energievreters!’ is de wat cryptische titel van Anke’s nieuwe workshop. Wat bedoelt ze precies met die energievreters? Anke: “Het vreet energie als je ergens last van hebt en dat ervaart alsof je geen keuze hebt. Dat leidt ertoe dat je je mond niet durft open te doen, of niet wil open doen, omdat je er van uitgaat dat jouw mening er toch niet toe doet. Vervolgens ga je volgzaam verder. Je krijgt een lang gezicht. Daar heb je last van, je collega’s hebben er last van, de artsen hebben er last van en de patiënten hebben er last van. Dus is het zaak om te gaan kijken naar de obstakels die je op je pad tegenkomt en hoeveel invloed jij op die obstakels hebt.”

Ommezwaai binnen de gezondheidszorg
Anke kwam tot dit onderwerp omdat ze steeds vaker hoorde hoe groot de behoefte aan ontstressen is bij de zorgsecretaresses. “Tijdens de pauzes van een congres meng ik me altijd tussen de deelnemers en dan hoor ik hoe druk ze het allemaal hebben. Daarbij komt dat het hier gaat om een doelgroep die van nature dienend is, anders kies je dit beroep niet. Als je dienend bent, zeg je niet snel nee, dus leg je weinig prioriteit aan de dag van wat jij belangrijk vindt. Daar komt bij dat de waardes binnen de gezondheidszorg zijn veranderd. De patiënt komt steeds meer centraal te staan: wat wil die en hoe spelen we in op al die wensen die hij of zij heeft. De patiënt is de klant die, net zoals bij een commercieel bedrijf, je salaris betaalt. Die ommezwaai binnen de gezondheidszorg vraagt veel energie.”

De Cirkel van invloed
Wie Anke als flamboyante dagvoorzitter voor een zaal met honderden secretaresses ziet staan, kan zich nauwelijks voorstellen dat ook zij moest leren nee te zeggen. “Voor mij was het boek ‘De 7 eigenschappen van effectief leiderschap’ en dan vooral de ‘Cirkel van invloed en betrokkenheid’ een eyeopener in mijn leven. Ik heb het boek jaren geleden bij De Slegte uit het rek gevist omdat iedereen daar zo lyrisch over was. Wat erin staat, snijdt gewoon hout. De Cirkel van invloed omvat alle zaken waar jij direct invloed op kunt uitoefenen. De kleur van je spiksplinternieuwe auto. De manier waarop je omgaat met andere mensen. De baan die je kiest. Alles waar jij direct of indirect iets aan kan doen of veranderen ligt binnen jouw Cirkel van invloed. Om de Cirkel van invloed ligt de Cirkel van betrokkenheid. Daarin bevinden zich zaken en/of gebeurtenissen die je raken of waar jij je betrokken bij voelt, maar waar je geen invloed op hebt, of, beter gezegd, denkt te hebben.”

Je hebt altijd een keuze
“Je hebt altijd een keuze”, is het credo van Anke. “Zelfs als je echt geen invloed op iets kan uitoefenen, heb je een keuze: je legt je er bij neer, of je gaat weg. In principe heb je dus altijd invloed.” Desondanks kan het voelen alsof de meeste obstakels waar je last van hebt zich in de Cirkel van betrokkenheid bevinden. Anke: “Als in die cirkel een groot aantal zaken liggen kan dit stress geven en irritatie oproepen. Stress vernauwt onze blik, waardoor we slecht tot oplossingen kunnen komen. Dat maakt dat we in tijden van (werk)stress vaker in de Cirkel van betrokkenheid zitten, dan in de Cirkel van invloed. We krijgen zoveel op ons dak dat we op de automatische piloot gaan en dan krijg je reactief gedrag. Alles wat zich in je Cirkel van betrokkenheid bevindt zal aandacht van je vragen. Als je al die tijd wel aandacht schenkt maar geen actie onderneemt, duw je jezelf in een reactieve rol. Dat zijn dus echte energievreters. Doordat ze energie vreten, werkt het enorm beperkend op de zaken waar je wel invloed op hebt.”

Het afvalbakje van de afdeling
“Vraag je dus altijd af in welke cirkel de meeste zaken waarover jij je druk maakt zich bevinden”, zegt Anke. “En vraag je af wat je nodig hebt om invloed uit te kunnen oefenen op de zaken die zich binnen jouw Cirkel van betrokkenheid bevinden. In die cirkel zitten namelijk een heleboel obstakels waarop je wel degelijk invloed kunt hebben. Het lastige is alleen dat het zeker in het beroep van secretaresse in de zorg allemaal vrouwen betreft die heel meegaand en dienstbaar zijn. Vrouwen die altijd alles overnemen waar een ander geen tijd voor heeft. Omdat je aardig gevonden wil worden, werk je jezelf compleet over de kop. Dat is echt een vrouwelijk systeem. Hier komt overigens de wat ik noem ‘Cirkel van verantwoordelijkheid’ om de hoek kijken. Vraag je af of dat wat je doet sec tot je functie behoort of dat je dat allemaal voor anderen doet. Als je ruimte in je agenda hebt, zeg je uiteraard wel ja, want samen maak je een afdeling. De cruciale vraag is of je overal ja tegen moet zeggen. Wordt het dan überhaupt nog gewaardeerd, of ben je de afvalbak van de afdeling geworden? Als dat zo is, maak je het je collega’s wel heel makkelijk en houd je het patroon in stand. Tot je op een leuke of nette manier die bij je past, zegt dat je er nu geen tijd voor hebt omdat je anders niet aan je eigen prioriteiten toekomt. Verzand niet in smoezen maar zeg concreet: ik kan jouw opdracht er nu niet bij doen, omdat ik nog heb zoveel werk op mijn bureau heb. Je zult zien dat de keren dat je daarna wel ja zegt dan extra worden gewaardeerd.”

Facebookverslaafde collega
En als je je ergert aan die collega die de kantjes ervan afloopt en meer op Facebook zit dan dat ze aan het werk is? “Ook dan kan je invloed uitoefenen”, is de stellige overtuiging van Anke. “In plaats van je er steeds over op te winden en er alleen bij het koffiezetapparaat over te praten kan je je collega er vanuit de Cirkel van invloed ook rechtstreeks op aanspreken. Door bijvoorbeeld te vragen: wat heb jij nodig om actiever te kunnen worden. Welke obstakels kan ik voor jou wegnemen zodat je actiever wordt op onze afdeling. Wedden dat dit probleem uit jouw Cirkel van betrokkenheid verdwijnt!?”

Anke’s eigen cirkels
Anke gebruikt de cirkels zelf ook nog regelmatig. “Als ik weer eens veel te diepgravend (ik heb toch nog de tijd) aan meerdere opdrachten tegelijk zit te werken, mijn prioriteiten laat doorkruisen door facebook (altijd leuk, oh, wat heeft iedereen toch een geweldig leven…slik…), tussendoor de poezen van de buren die op vakantie zijn moet(?) verzorgen omdat ik weer eens geen ‘nee’ kon zeggen, me schuldig voel dat die arme schepsels twee uur geleden hun kattenbrokjes hadden moeten krijgen en ondertussen dwingende mailtjes ontvang van een inmiddels onuitstaanbare ex wordt het tijd mijn cirkels te tekenen en mijn wel/geen invloed en verantwoordelijkheden in kaart te brengen.” Hoe ze dat doet, deelt Anke op 22 november graag met je!

Tijdens het 20e Afdelings- en Medisch Secretaressecongres op 22 november a.s.  geeft Anke van Luyt een workshop over eerste hulp bij stress. Ze laat zien hoe je stress kunt reduceren door uitsluitend aandacht te schenken aan zaken waar je wel invloed op hebt en verantwoordelijk voor bent.