Een zaal vol secretaresses uit de stoel krijgen en ze vervolgens allerlei oefeningen laten doen om het lijf – en de geest! – los te krijgen. Yogadocent, Mindfulness (kinder)trainer en sportinstructeur in Bodysculpture, Cisca Lunenborg van Melzen krijgt het voor elkaar tijdens het Secretaressecongres. Het enthousiasme waarmee ze op het podium de oefeningen voordoet, werkt zo aanstekelijk dat je wel mee moet doen. Het is kenmerkend voor de wijze waarop Cisca, die de trainingen voor haar eigen bedrijf Yogasport tot voor kort combineerde met een 32-urige werkweek als medisch secretaresse, in het leven staat. Haar geheim? Jezelf af en toe even ‘uit’ zetten, een goede balans tussen yin en yang vinden en leren dat ‘nee’ ook een antwoord is! Lees haar tips om ontspannen op vakantie te gaan.
Tekst Ellen Smink
Geen stress op laatste werkdag
We kennen het allemaal. Stress voorafgaande aan je vakantie. Want… hoe krijg je al dat werk nog voor de vakantie af en waarom lijkt het dat iedereen juist nu een beroep op je doet? Jarenlang combineerde Cisca haar yoga- en sportwerkzaamheden met een 32-urige werkweek als medisch secretaresse bij de Treant Zorggroep. Dit jaar stopte ze met haar werk als secretaresse. Stress op haar laatste werkdag voor de vakantie heeft ze nooit gehad. “Waarom ook? Je hoeft niet te stressen omdat je op vakantie gaat. Mensen maken zichzelf gestrest omdat ze denken: ik moet nog dit, ik moet nog dat. Zo’n laatste werkdag is niet anders dan andere dagen. Je bent ook wel eens een dagje vrij. Dan ga je toch ook niet stressen. Je doet gewoon je werk wat je op die dag moet doen en daarna ga je op vakantie. Collega’s nemen het over. Leg voor je collega een briefje neer met: sorry ik had dit nog willen doen maar ik ben er niet aan toe gekomen. Je collega’s zijn er na jou en die gaan ook weer op vakantie waarna jij het werk van je collega’s opvangt.”
Nee is ook een antwoord
“Geniet van wat er is en accepteer wat er niet is”, is Cisca’s lijfspreuk. “Soms wil je dingen heel graag, maar je weet ook dat het je nooit gaat lukken. Accepteer dat dan. Als je het los laat, ervaar je minder stress. Ik weet dat het lastig is, maar ‘nee’ is ook een antwoord. Als je bij een vraag al de stress voelt dat het je niet gaat lukken, zeg dan gewoon nee in plaats van: ja, ik doe het wel even. Dat geldt ook als je gevraagd wordt om extra te komen werken omdat een collega ziek is. Vooral secretaresses in de zorg hebben de neiging om altijd maar weer ja te zeggen. Maar als ze ’s avonds bij mij op yogales komen, hoor ik dat het eigenlijk helemaal niet uitkwam. Dus zeg volgende keer rustig: deze keer lukt het niet. Dan hoef je je ook niet in allerlei bochten te wringen. Eerst goed voor jezelf zorgen en dan pas voor een ander, is trouwens ook het eerste wat je bij EHBO leert.”
Stop even als het te druk wordt
Cisca: “Mediteren is harstikke goed om te ontspannen. Het advies is vaak om dat elke dag 15 of 20 minuten achtereen te doen. Maar je kunt het ook door de dag heen een paar keer doen. Zodra je merkt dat je te druk bent, stop je met wat je aan het doen bent. Adem vervolgens vijf keer diep in en vijf keer uit en probeer je aandacht puur en alleen bij je lage buikademhaling te houden. Op deze manier maak je je hoofd leeg. Je zult merken dat je daarna een stuk rustiger bent. Dat betekent overigens niet
dat je alleen maar rustig moet zijn. Je hebt yin en yang. Yin is rust maar je hebt ook beweging, yang, nodig. Het gaat erom dat je zorgt dat die twee met elkaar in evenwicht zijn.”
Kom in balans
Over evenwicht gesproken: regelmatig op één been staan, raadt Cisca ook aan. “Dat is goed voor de werking van de linker- en rechterhelft van de hersenen. Vooral als je wat ouder wordt, word je wat wiebeliger. Als je elke dag één minuut op een been staat, blijf je beter in balans. Zelf doe ik het altijd bij het tandenpoetsen. Houd in het begin wel een stoel of tafel in de buurt zodat je die kan pakken als je dreigt te vallen. Het is een kwestie van trainen. Focus je op één punt en blijf rustig in- en uitademen.”
Je kunt jezelf ook een korte training of workshop cadeau doen om weer in balans te komen. Cisca: “Ik geef bijvoorbeeld vier keer per jaar de eendaagse workshop Yoga Nidra, wat letterlijk slaap van de yogi betekent. Daarmee bereik je een diepe, droomloze staat van bewust zijn, terwijl je in verbinding met je omgeving bent. Door de diepe ontspanning worden fragmenten en herinneringen verwerkt, neemt de spierspanning in het lichaam af, en daalt je bloeddruk en hartslag. Dit heeft een helende werking op lichaam en geest. Het is daarnaast een reis naar binnen waarbij je leert contact te maken met die plek in jezelf waar je echt thuis bent.”
Maak een dankbaarheidspot
Tel je zegeningen! Cisca heeft daar zo haar eigen manier voor: “Schrijf elke dag iets op waar je dankbaar voor bent en stop het briefje in een pot. Aan het einde van elke maand of aan het eind van het jaar lees je alle briefjes nog eens door.”
Wacht een uurtje met je telefoon
Cisca: “Doe na het opstaan eerst wat rek- en strekoefeningen en adem diep in en lang uit.
Kijk pas een uur nadat je opstaat voor het eerst op je telefoon. Of, beter nog, zet hem eens een dagje helemaal uit. Laatst vroeg ik tijdens een workshop wie van de deelnemers met mij de uitdaging wilde aangaan om die dag de telefoon uit te zetten. Slechts vier van de 40 wilden dat, zo verkleefd zijn mensen aan hun telefoon. We staan tegenwoordig altijd maar ‘aan’. Dat geldt voor volwassenen maar ook voor kinderen. Op school hebben ze het druk, thuis hebben ze het druk en ook hun ouders vliegen van hot naar her. Ik zie kinderen al in wandelwagen op een mobiel swipen. Ook jongvolwassenen zie ik op de fiets alleen nog maar met dopjes in de oren. Je bent dus eigenlijk nooit meer stil. Hoe kan je dan de rust vinden? Oefen eens met je kinderen om een minuut stil te zijn. Dat kan bijvoorbeeld aan tafel, voor of na het eten. Laat ze tijdens die minuut naar hun lichaam luisteren: wat voel je, wat ruik je, wat zie je? Of maak ze, als je gaat wandelen, eens attent op een mooie bloem of op de geur van vers gemaaid gras. Zo maak je kinderen – en jezelf! – bewust met wat er is en leer je ze dingen met aandacht te doen.”
Begin op tijd met pakken
Haar laatste antistress vakantietip lijkt zo logisch: begin op tijd de boel in te pakken en wacht niet tot tot het laatste moment. Cisca: “Er zijn mensen die pas een dag van te voren met pakken beginnen. Dat geeft stress. Vervolgens vergeten ze de helft wat nog meer stress oplevert. Begin een paar dagen van te voren alvast met dingen in je koffer te doen en laat hem open staan. Wat mij helpt is vooraf een briefje maken waarop ik schrijf wat ik allemaal mee moet nemen. Ik ga in november naar mijn dochter in Nieuw-Zeeland. Nu al denk ik regelmatig aan wat ik dan niet mag vergeten. Dat schrijf ik meteen op. Als ik dat niet zou doen, vergeet ik de gekste dingen.
Als je alles goed hebt voorbereid, vertrek je op tijd, het begin van een ontspannen vakantie.”