22-06-2017 – “Vertel de ander ook wat je zelf verkeerd hebt gedaan. Dat maakt voor de ander de drempel lager om kwetsbaar te durven zijn.”
In de commercial ‘Taart’ van InShared wordt de taart-traktatie van de jarige medewerkster door haar collega’s uitgespuugd met de mededeling dat de taart ‘echt niet te harden’ en ‘heel vies’ is. In plaats van geschokt weg te lopen, bedankt de jarige haar collega’s glimlachend voor de feedback. Natuurlijk is het voorbeeld in het extreme getrokken. Aan de andere kant geeft het ook stof tot nadenken. Feedback geven is een lastige vaardigheid. Hoe kom je tot een cultuur waarin feedback geven en ontvangen echt de normaalste zaak van de wereld is? We vragen het aan Ellen Zuidmeer.
Ellen Smink
Ellen Zuidmeer werkte jarenlang in zorgcentra (zowel aan het bed als in een leidinggevende functie) en als managementassistent in een ziekenhuis. Sinds 2008 heeft ze haar eigen bureau en verzorgt ze trainingen op het gebied van interpersoonlijke communicatie in de zorgsector. Ook heeft ze haar eigen theatergezelschap en treedt ze regelmatig op in verschillende rollen. Tijdens Het Afdelings- en Medisch Secretaressecongres op 23 november a.s. verzorgt zij de workshop De Kunst van Feedback geven. Hoogste tijd voor een nadere kennismaking.
Trainer, Theater KeK, workshops, acteur … Je doet wel heel veel. Wie is Ellen Zuidmeer?
“Tja, dat is een goeie vraag. Ik ben het allemaal. Misschien pas ik wel niet in één hokje. Ik vind het prettig om meerdere dingen te kunnen en mogen doen. Het geeft mij energie en het houdt mij vooral scherp. Ook vind ik het mijn plicht om het beste uit mezelf en vooral ook uit anderen te halen. Ik denk dat mijn kracht is dat ik op een laagdrempelige manier de diepere laag bij een ander naar boven kan halen. De combinatie van humor – vaak zelfspot – en de serieuze manier om soms gevoelige onderwerpen bespreekbaar te maken, is wel wie ik ben.”
Je geeft trainingen aan zorgmedewerkers op het gebied van interpersoonlijke communicatie. Is daar in deze sector meer behoefte aan dan in andere sectoren?
“In de zorg draait alles om communicatie. Hoe leg je iets uit, hoe ga je om met een lastige situatie? Hoe reageer je als er iets dreigt mis te gaan? Hoe kan je met behoud van enthousiasme zorgen dat je communicatie professioneel blijft, hoe ga je om met al die verschillende mensen die allemaal wat van jou willen? Als je bewust bent van een situatie en van jezelf en je eigen sterktes en zwaktes kent, kan dat je helpen om de juiste toon in je communicatie te vinden. Het geeft antwoord op de vraag waarom kan ik wel met de één goed overweg maar niet met die ander. Als ik met mijn werk een heel klein beetje kan bijdragen in het verbeteren van de communicatie en daarmee de samenwerking in de zorg dan is mijn missie geslaagd.”
Het lijkt wel of communicatie tegenwoordig HET toverwoord voor alles is.
“Ja, maar we moeten ook niet doorslaan in al dat communiceren. Mijn zoon houdt mij altijd een spiegel voor als ik te ver ga in mijn communicatie: ‘Ja mam ik heb je allang begrepen; ik ben nu je zoon en zit niet bij je in training’. Ik vind dat prachtig en ik ben er ook zeer voor dat we dit soort boodschappen brengen als het nodig is.”
“Dat is precies waar het over gaat! We willen vooral aardig gevonden worden. Ook de angst om er niet meer bij te horen, is vaak een oorzaak om dan maar geen feedback te geven. Ik heb niet de illusie dat feedback geven en ontvangen een vaardigheid gaat worden die iedereen op een goeie manier en altijd daar waar nodig in zal zetten. Ik geloof wel dat het beter kan. Het begint ermee dat je zelf aanspreekbaar bent in je werk. Op die manier bied je de ander ook de gelegenheid om eerlijk te kunnen zijn, want je vraagt er tenslotte om. Laten we daarbij vooral mild zijn naar elkaar toe en ervan uitgaan dat die ander het goed bedoelt. Maak je feedback ook niet te zwaar. Houd het luchtig. Soms is één keer iets tegen iemand zeggen voldoende en soms moet je iets wat vaker herhalen en het serieuzer aanpakken. Als je beter wilt worden als mens en als professional kan dat in mijn ogen niet zonder goede feedback van een ander.”
Wat heb ik nodig om zelf aanspreekbaar te zijn?
“Zelfkennis en zelfspot is onmisbaar. Nodig de ander uit om feedback te geven en schiet niet in de verdediging. Vertel de ander ook wat je zelf verkeerd hebt gedaan. Dat maakt voor de ander de drempel lager om kwetsbaar te durven zijn.
Moet je altijd overal feedback op geven
“Nee, zeker niet. Feedback geef je alleen als je hebt vastgesteld dat de ander dit op prijs stelt. Laat een ander altijd zelf beslissen of hij of zij er wat mee wil doen of niet.
Bedenk ook dat feedback geven niet makkelijk is , zelfs niet wanneer je er meer ervaring mee hebt. Soms moet je bereid zijn om een moeilijk gesprek aan te gaan om de lucht te klaren; zonder wrijving immers geen glans.“